VAN DEDEM'S VAART
In 2017 is het 200 jaar geleden dat mijn voorouder Lambert Nijhuis zich met zijn gezin vestigde "aan de Vaart". Met de Vaart wordt De Dedemsvaart bedoeld, het kanaal dat baron Willem Jan van Dedem liet graven ter ontginning van het veen in Noordoost Overijssel. Dat Lambert zich vestigde in het tegenwoordige dorp Dedemsvaart en het feit dat in 2018 het ook 200 jaar geleden is dat de voormalige gemeente Avereest is ontstaan, is een mooie aanleiding om deze site te maken. Tevens is het een manier om mijn jarenlang verzamelde informatie aan een breder publiek te presenteren.
Over de ontstaans geschiedenis van het kanaal en alle moeilijkheden die de baron moest overwinnen zijn diverse publicaties beschikbaar. Die informatie wordt hier niet herhaald. Zie daarvoor o.a. Wikipedia en MijnStadMijnDorp. De Vaart is uiteraard ook te vinden in de Canon van Overijssel. Echter, een ingezonden stuk in het Algemeen Handelsblad van 11 januari 1840 is te mooi om niet te vermelden. Het geeft een prachtige bespiegeling op de Baron en zijn Vaart.
De Dedemsvaart.
... Tusschen de rivieren de Vecht en de Reest in Overijssel, vormde nog voor eenige jaren het terrein, een moeras, ter uitgestrektheid van vele duizende bunders; het lag daar nutteloos, en werd bijna door geenen menschelijken voet betreden,
In het begin dezer eeuw vormde de Heer van Dedem het plan die velorene ruimte in een bewoond oord, die moerassen in winstgevende veenderijen te herscheppen, door het graven van een kanaal, eene doelmatige aftapping van het water en uitdrooging van het moeras.
Instede echter van ondersteuning ontmoette hij overal tegenwerking; de stad Zwolle vooral ijverde sterk tegen de uitvoering van dat plan, en zocht het door alle mogelijke middelen te beletten, omdat het kanaal deszelfs uitmonding moest vinden, in het Zwarte Water te Hasselt, hetwelke Zwolle voor verlies van handel deed vrezen. Tijdens, de soevereiniteit der provincie, konde er dan ook geene concessie ter uitvoering worden verkregen; en onder het bestuur van den Raadpensionaris Schimmelpenninck werden alle aanzoeken van den Heer van Dedem , daartoe, buiten beschikking gehouden.
Toen echter Koning Lodewijk aan het hoofd stond van den staat in 1809, en zijne, door giften en concessien gekenmerkte, reis deed door het vaderland, slaagde de Heer van Dedem, en bekwam de vergunning tot het graven van zijn gewenscht kanaal.
Ontelbare bezwaren stonden hem echter nog in den weg, het middel van onteigening was nog onbekend, hij moest dus over het regt van doorgraving met een groot getal grondeigenaren van allerlei stand en aard contracteren, inderdaad geen gering bezwaar! Hij kwam door beleid en rusteloozen ijver alle moeijelijkheden te boven.
...
De voordeelen door deze onderneming aangebragt zijn groot en menigvuldig !. Tusschen de vijf en zes duizend scheepsladingen turf worden er jaarlijks afgevoerd, en telken jare neemt dit toe. Uitgestrekte landerijen, vanwaar de veenspecie is afgegraven, zijn reeds en worden nog bij voortduring, in vruchtbare bouw- en weidelanden herschapen. Ter plaatse der vorige moerassen bloeit reeds een welvarend dorp, met nagenoeg 4000 zielen, men vindt er eene Gereformeerde en eene Roomsche kerk, drie scholen, eene brouwerij, eene stokerij, drie scheepshellingen, en langs het kanaal vanaf Hasselt dertien kalkovens; door de geheele veenkolonie heerscht bloei en welvaren.
...
En de heer van Dedem ? Een ordelint versiert zijne borst, eer en welvaren zijn het loon van zoo vele verdiensten ! Zoo denkt gij , niet waar ? geachte lezer ! Och neen ! Niets minder dan dat, zijn vermogen is verdwenen! - Zijne goederen zijn verkocht en niets bleef hem over dan de zorg voor een lijdelijk bestaan bij het klimmen zijner jaren !
- Algemeen Handelsblad. Amsterdam, 11-01-1840
Deze website is nog volop in ontwikkeling. Zodra er onderdelen klaar zijn zullen die worden toegevoegd.
Een overzicht van diverse historische kaarten met daarop De Dedemsvaart. Met daarbij een topografische reconstructie van de ligging van de vaart, de sluizen en de verdere kunstwerken.
Bij de sluizen in De Dedemsvaart ontstond diverse handel en bedrijvigheid. Bij Sluis VI in het bijzonder.
Een chronologie van de Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij D.S.M. met diverse wetenswaardigheden betreffende het stoomtram tijdperk.
In 2017 was het 200 jaar geleden dat Lambert Nijhuis zich met zijn gezin vestigde 'aan de Vaart'. Sindsdien zijn er diverse Nijhuis'en actief geweest als winkelier, schoenmaker en bakker in Balkbrug, Dedemsvaart en Lutten.
De genealogieën van mijn voorouders de families : Bruinewoud, Compagne, Deuzeman, Emmerik, Grobbe, Klinkien, Meppelink en Nijhuis.
Al die voorouders waar woonden ze ?