In 1817 vestigde mijn voorouder Lambert Nijhuis zich met zijn gezin "aan de Vaart", het huidige Dedemsvaart. Hoe is het hem en zijn nakomelingen vergaan ? Waar hebben ze gewoond ? Om daar een beeld van te krijgen kijken we naar de "neringdoeners" onder de Nijhuis'en ; de schoenmakers, winkeliers en bakkers. Zij zijn zo'n 200 jaar lang actief geweest "aan de vaart" in Dedemsvaart, Balkbrug en Lutten.

Het begin

Lambert werd geboren op 1 januari 1780 aan de Nieuwesluis te Zwartsluis als zoon van Herm Jans en Hermpje Derks. Hij is gedoopt op 5 januari in de kerk te Zwartsluis in Overijssel. Overijssel maakte deel uit van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Op 16 juni 1804 trouwt Lambert te Zwartsluis met Willempje Jans. Willempje is geboren op 23 december 1781 in het buurtschap Genne dat bestuurlijk onder Hasselt valt. Ze is gedoopt op 26 december in de kerk te Zwolle Met attestatie naar Hasselt.

In de jaren die volgen worden in totaal zeven kinderen geboren, waarvan twee op jonge leeftijd sterven :

• Harm
  19 december 1804, aan de Vegte
• Willem
  23 februari 1806, aan de Vegte. Overleden op 21 juli 1807
• Willem
  13 augustus 1809, aan de Vegte
• Berent
  11 maart 1809, aan de Vegte
• Jantje
  5 november 1811, Genne Overwater. Overleden op 21 mei 1812
• Jan
  14 maart 1813, Mastenbroek
• Klaas
  4 maart 1815, Genne Overwater

In het Registre Civique van de gemeente Zwollerkerspel uit 1811 komen we Lambert Harms Nijhuis tegen bij het buurtschap Genne en Holten als nr 38.

Hij is dan daghuurder ook wel dagloner; een per dag in te huren arbeider.

De eerstvolgende officiele vermelding van Lambert is in de Burgerlijke Stand van de gemeente Ambt Ommen in 1820. Hij is dan een van de aangevers van een overlijden.

Comparanten: Jan Jans Talen, arbeider oud drie en zestig jaren en Lambert Harms Nijhuis, schoenmaker oud veertig jaren, beide woonende in deze gemeente in het Arrier Veld, geburen van de nabenoemde overledene. ... Hilligje Koops van Munster zonder beroep oud zes jaren, dochter van Koop van Munster en Remmeltje Hendriks ter Wee, is overleden wonende te Arrier Veld ...
- Burgerlijke Stand Ambt Ommen 1820, akte 20

Hij woont nu dus in het buurtschap Arrierveld in de gemeente Ambt Ommen en is schoenmaker van beroep. Jan Jans Thalen en Koop (Jacobus) van Munster zijn dan zijn "buren". Dus wat is er gebeurt tussen 1815, de geboorte van zijn jongste zoon Klaas, in Genne-Overwater en 1820 ? Het antwoord daarop vinden we o.a. in een inwonerslijst uit 1837.
In 1837 wordt namelijk de kleine gemeente Avereest uitgebreid met een aantal delen van de gemeenten Ambt Ommen en Ambt Hardenberg. Om dat mogelijk te maken worden er inwonerslijsten gemaakt van de mensen die overgaan naar de gemeente Avereest. Van de gemeente Ambt Ommen gaat een deel van het Arrierveld over naar Avereest en in die lijst vinden we Lambert en zijn vrouw Willempje terug.

De lijst van inwoners is gedateerd op 20 augustus 1836. Bij Lambert staat dat hij 56 jaar oud is en dat hij 18 jaar in de gemeente woont. Dit zou inhouden dat ze tussen 20 augustus 1817 en 20 augustus 1818 zijn gekomen.
De aanduiding "422" is een kadastraal perceelnummer. Probeer de "schoemaker" te vinden in het "tweede blok" op het Kadastrale verzamelplan van 1832 van de gemeente Ambt Ommen.

In 1850 wordt het verplicht voor alle gemeenten een bevolkings registratie op te zetten en bij te houden. Zo ook voor de gemeente Avereest.

Hier wordt vermeld dat Lammert Nijhuis geboren 1 januari 1780 te Zwollerkerspel in 1817 in de gemeente is gekomen van Hasselt en overleden is op 16 maart 1854. Het adres in 1850 is wijk F nr 42.

Als we alle genoemde gegevens samenvatten mogen we rederlijkerwijs aannemen dat Lambert Nijhuis met zijn gezin zo tussen 20 augustus 1817 en eind 1817 de stoute schoenen heeft aangetrokken en zich heeft gevestigd "aan de Vaart", het huidige Dedemsvaart. Dat was redelijk vroeg in deze nieuwe veenkolonie. In 1811 was men met het graven van de vaart net voorbij het huidige Balkbrug gekomen en in 1815 werd de grens met de marke Arriën bereikt. En bij de grens is waar Lambert zich vestigde.

Hoe is het hem en zijn nakomelingen vergaan ? Waar hebben ze gewoond ?

Om daar een beeld van te krijgen kijken we naar de "neringdoeners" onder de Nijhuis'en ; de schoenmakers, winkeliers en bakkers, meer dan 6 generaties.

Om alvast een beeld te krijgen waar ze woonden zie WieWoondeWaar. Voor een uitgebreide Genealogie van Lambert Herms Nijhuis zie hier en hier.

I. Lambert Nijhuis 1780-1854

In de inwonerslijst uit 1837 staat bij Lambert de aanduiding "nr 422". Dit is een kadastraalperceel nummer. Uit de kadastrale gevens blijkt dat Lambert het beroep schoenmaker heeft en de woonplaats 'aan de vaart' is. In 1836 is hij eigenaar van een huis met wat landerijen in sectie D van de gemeente Ambt Ommen (later Avereest). Het betreft de percelen D421 (bouwland), D422 (huis en erf), D423 (hooiland) en D424 (weiland), allen gelegen in het 'tweede blok'. Uit de filiatie blijkt dat die percelen zijn ontstaan in 1832 o.a. uit de percelen D306, D307 en D308. Deze zien we dan ook op de kadastralekaart uit 1832.
In de uitsnede van de kaart en de hulpkaart is de nieuwe indeling te zien. In de kaart is zelfs de tekst "de Schoemaker", het beroep van Lambert, zichtbaar !

Het huis van Lambert is gelegen bij 'De Driesprong', waar de Hoofdvaart (de Dedemsvaart), Kruizinga's Wijk (Langewijk) en het Rak samenkomen. Nu 'De Beute' genoemd. In 1846 worden alle percelen verkocht aan scheepstimmerman Jacob Wams uit Hoogeveen.

Op de voorgrond de Hoofdvaart met rechts de brug over de Kruizinga's Wijk .

In 1842 wordt Lambert de eigenaar van de percelen D922 (huis+erf) en D923 (bouwland). In 1846 komt daar een deel van perceel D924 (bouwland) bij. Na het overlijden van Lambert in 1854 wordt dat perceel H859. Allemaal gelegen aan de Hoofdvaart vlakbij de Vaartmolen (nu Molen Van der Graaf).

Uitsnede kadastrale kaart 1860 : minuutplan Avereest sectie H blad 4

In 1850-1860 woonden links naast de molen : molenaar Hendrik Bleuming (H860) nr F41, schoenmaker Lambert Nijhuis (H859) nr F42 en bakker Egbert Bruins Slot (H858) nr F43.

In het bevolkingsregister van 1850 komen Lambert en Willempje voor als wonende in wijk F nr 42. Het beroep van Lambert is winkelier. Bij hun inwonend is kleindochter Willempje Nijhuis (1829), dochter van zoon Harm, weduwe van Lambert de Munnink. En nog een kleindochter Willempje (1836) een dochter van zoon Willem. Lambert overlijdt op 16 maart 1854 in dit huis.

verschenen voor ons ... Egbert Bruin Slot oud tweeenveertig jaren van beroep bakker en Hendrik Bleuming oud dertig jaren van beroep koornmolenaar beide wonende te Avereest goede bekenden ... aangegeven dat Lammert Nijhuis oud vier en zeventig jaren, van beroep winkelier, geboren te Zwollerkerspel wonende te Avereest, zoon van Harm Nijhuis en van Femmigje / de verder namen der moeder onbekend / doch beide overleden, echtgenoot van Willempje Waanders, zonder beroep wonende te Avereest ... in het huis staande in wijk F nummer tweeenveertig is overleden.
- Burgerlijke Stand Avereest 1854, akte 30

Zijn vrouw Willempje Jans vertrekt op 17 november 1854 naar de gemeente Ambt Hardenberg en gaat bij haar oudste zoon Harm Nijhuis wonen.

In de Hoofdelijke Omslag van Avereest uit 1853 komt Lambert voor als 'Lammert Nijhuis winkelier wonende F42 klasse 13'. In 1854 is het klasse 16. In 1855 wordt genoemd 'wed. Lammert Nijhuis wonende F4 klasse 16'.

Kleindochter Willempje (1829), weduwe van Lambert de Munnink, trouwt op 7 augustus 1857 met weduwnaar Egbert Bruins Slot. Hij is bakker en winkelier en is dan eigenaar van perceel H858. De families Bruins Slot en Nijhuis waren dus buren van elkaar.

II. Harm Nijhuis 1804-1883

... Harm Nijhuis oud vierentwintig jaren van beroep schoenmaker ... gebooren te Zwolle en woonende in deze gemeente Aan de Vaart, meerderjarige zoon van Lammert Nijhuis /voormaals Herms/ schoenmaker en van Willempien Jans, Echtelieden mede te deze gemeente woonachtig beide hier tegenwoordig ... en Jentjen Weertjes, oud tweeentwintig jaren doende boerenwerk gebooren en woonende in de gemeente Avereest, meerderjarige dochter van Evert Weertjes /voormaals Klaas/ en van dezes echtgenoote Geesje Hendriks landlieden mede te Avereest voornoemd woonachtig beide hier tegenwoordig ...
- Burgerlijke Stand Ambt Ommen 1828, Akte 28

Uit de akte blijkt dat Harm, net als zijn vader, van beroep schoenmaker is. Hun eerste kind wordt in 1829 aangegeven in de gemeente Avereest :

Comparant Harm Nijhuis oud vijfentwintig jaren van beroep schoenmaker wonende te Avereest ... Getuigen Roelof Valkman van beroep kleermaker woonenden te Avereest oud vierentwintig jaar en Berent Schutterup van beroep Bakker woonende te Avereest oud een en dertig jaar ... dat Jentien Everts Weertjes ... te Avereest is bevallen ... de naam is gegeven Willempje.
- Burgerlijke Stand Avereest 1829, Akte 19

Op de nachtwakerslijst uit 1836 komt hij voor als 'H Nijhuis: 1836 1ste kwartaal op nachtwakerslijst onder Heemserveen aan de Dedemsvaart.'

Na de bevalling van een levenloos kind overlijdt vrouw Jantjen Everts Weertjes op 16 april 1842 in het buurtschap Dedemsvaart in de gemeente Ambt Hardenberg. Met vijf jonge kinderen duurt het niet lang of Harm hertrouwd. Op 24 december 1842 trouwt hij met Hermina Soer.

... Harm Nijhuis oud acht en dertig jaren, Sluiswachter, geboren te Zwolle en wonende te Dedemsvaart in deze gemeente, weduwnaar van wijlen Jantjen Everts Weertjes, in leven arbeidersche, aldaar gewoond hebbende, meerderjarige zoon van Lambert Nijhuis, vroeger Herms, winkelier, en van Willempien Jans, zonder beroep, Echtelieden , woonende te Avereest. ...
En Hermina Soer, oud twintig jaren, dienstmeid, geboren ter Stede Hardenbergh, en wonende te Dedemsvaart voornoemd, minderjarige dochter van Johannes Hendrikus Jacobus Soer, koopman en van Janna Hamelman, zonder beroep, Echtelieden, wonende ter Stede Hardenbergh voornoemd. ...
- Burgerlijke Stand Ambt Hardenberg 1842, Akte 20

Als hij in 1842, 1844 en 1846 aangeeft sluiswachter/schutmeester te zijn dan moet dat wel van Sluis VII 'in Heemse' geweest zijn. Op 17 november 1848 verpacht de Provincie Overijssel een aantal perceelen, behoorende bij de eigendommen der Dedemsvaart; o.a. een huis in huur bij H. Nijhuis.

3°. Een HUIS en halve Bunder LAND bij de Sluis in Heemse, Gemeente Ambt Hardenbcrg , thans in huur bij H. NIJHUIS.
Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 3-11-1848

Uit het boek "Feiten uit het verleden van Avereest" van A. Piel het volgende citaat :

In een schrijven, d.d. 7 Mei 1846 vragen Ged.Staten van de Burgemeester van Nieuwleusen en Avereest een voorstel in te zenden, waarop de dienst der correspondentie langs de Dedemsvaart nader zoude kunnen worden geregeld.
In zijn antwoord, d.d.19 Mei 1846 bericht Burgemeester Baron van Dedem, dat het hem doelmatigst voorkomt, dat er twee voetboden worden aangesteld, welke vanaf de grens dezer gemeente of van het schut van Harm Nijhuis, langs de Vaart tot aan de Ligtmis gaan, alwaar het Distributiekantoor dient te blijven.
Feiten uit het verleden van Avereest

In de uitgaande correspondentie van de gemeente Ambt Hardenberg van 21 september 1863 naar de Officier van Justitie te Deventer is sprake van de "Zaak M. Zandman" waarbij ook de tapperij van Harm Nijhuis wordt genoemd.

... Mina Zandman met haar gezelschap bevonden zich op de bewuste avond in de tapperij van Harm Nijhuis. Aldaar werd zooveel drank gedronken dat M. Zandman op de weg nederviel en bleef liggen. Wie van de mannen haar achter het huis sleepte weet ik niet. Toen de onbezoldigde veldwachter Stork ter plaatse kwam is die hand dadelijk tussen beide gekomen, en heeft hij M. Zandman die zoo beschonken was dat zij niet konde gaan, naar huis gebragt...
- Correspondentie Ambt Hardenberg 1863, nr 530

Harm is overleden op 3 april op locatie Dedemsvaart in de gemeente Ambt Hardenberg. Een van de getuigen bij de aangifte is logementhouder Arnoldus Hagedoorn. Hotel Hagedoorn is de huidige 'Proatkoele' bij Sluis 7, op de grens van de voormalige gemeenten Avereest en Ambt Hardenberg.

II. Willem Nijhuis 1807-1852

... Willem Nijhuis oud ruim drienentwintig jaar ...van beroep schoenmaker geboren te Zwolle en wonende in deze gemeente Aan de Vaart, meerderjarige Zoon van Lambert Nijhuis /voorheen Herms/ schoenmaker en van dezes echtgenoote Willempjen Jans, beide in deze gemeeente aan de Vaart voornoemd woonachtig ... en Aaltje den Hertog oud ruim eenentwintig jaar arbeidster geboren te Hogeveen Provincie Drenthe en mede te dezer gemeente aan de Vaart woonachtig, meerderjarige dochter van Albertus den Hertog Arbeider mede alhier aan de Varrt meergemeld woonachtig hier tegenwoordig ... en van wijlen dezes echtgenote Aaltje Kastenberg of Karstenberg overleden te Hogeveen ...
- Burgerlijke Stand Ambt Ommen 1830, Akte 19

Willem is schoenmaker van beroep. In de inwonerslijst uit 1837 komen Willem en Aaltje voor als bewoners van een kamer van Gelmer Timmerman. Dat is aan de Hoodvaart (Wisseling) op de hoek met de Kalkwijk. :

In 1838 heeft Willem erfpacht over de percelen D578 (huisen erf) en D579 (bouwland) (was D111a) gelegen in het 'eerste blok' aan de Kalkwijk. De eignaar is Roelof Veeningen. Vader Lambert neemt het erfpacht in 1849 over en in 1862 broer Berend als H1015. In 1880 wordt het aan schoenmaker Berend Jonker verkocht.

Uitsnede kadastrale kaart 1860 : minuutplan Avereest sectie H blad 5

In het bevolkingsregister van 1850-1859 van de gemeente Avereest woont het gezin in wijk F nr 8.

In 1852 overlijden Willem en Aaltje kort na elkaar; Willem op 26 juni en Aaltje op 15 Juli. Ze laten 9 kinderen na. Oom Berend Nijhuis treedt op als voogd. De jongsten, een tweeling geboren op 17 april 1851, zijn dan nog geen jaar oud en overlijden beide eind 1852. De oudste kinderen Jan, Lammigje, Klaas, Willempje, Berend, Lambert en Albertus gaan bij oom Berend wonen in wijk F nr 19. Jan, Berend Lambert en Albertus worden allen schippers (knecht). Klaas wordt bakker en zal later de bakkerij van zijn oom Berend Nijhuis overnemen.

II. Berend Nijhuis 1809-1885

Berend is de middelste van de vijf zonen van Lambert Nijhuis. De vroegste vermelding in de burgerlijkestand van de gemeente Ambt Ommen is als Berend op 2 april 1830 trouwt met Geesje Harms Hol. Wat opmerkelijk is dat Berend en zijn vader Lambert beide als Nieuwhuis staan vermeld en zelfs met die naam ondertekenen !.

Berend Nieuwhuis oud ruim eenentwintig jaar .. van beroep bakker, geboren te Zwolle, wonende te deze gemeente aan de Dedemsvaart meerderjarige zoon van Lambert Nieuwhuis /bevoren Herms/ schoenmaker en van dezes echtgenoote Willempien Jans beide in deze gemeente voornoemd woonachtig, hier tegenwoordig ... Geesje Derks oud ruim tweeentwintig jaar van beroep naaister geboren in de gemeente Avereest en wonende te Zuidwolde provincie Drenthe, meerderjarige dochter van Harm Derks bijgenaamd Hol overleden ... en van dezes echtgenoote Jennegien Kornelis landbouwesche te Zuidwolde woonachtig ...
- Burgerlijke Stand Ambt Ommen 1830, Akte 4

Comparanten: Otto Akkerman oud zesenzestig jaar, timmerman en Berend Nijhuis oud drieentwintig jaren, bakker, beide wonende aan de Vaart te dezer gemeente geburen van de nabenoemden overledene - Klaas Jonker oud ruim twee jaar zonder beroep, zoon van Rutger Klasen Jonker en Annigje Wendels Drent, is overleden aan de vaart nr. 0
- Burgerlijke Stand Ambt Ommen 1831, Akte 40

In 1835 is Berend eigenaar van perceel D382 (huis+ref). In 1836 wordt het verkocht aan Gelmer Timmerman. Dit perceel is ontstaan uit het grote onontgonnen perceel D111. Vreemd genoeg zien we dat perceel niet op de kadastralekaart uit 1832. Wel op een hulpkaart getekent 8 november 1834.

In 1836 koopt Berend perceel D471 (huis+erf), later bekend als H986, vlak bij het vorige huis van Berend. Hier vestigd Berend een bakkerij en winkel aan de Hoofdvaart.

Uitsnede kadastrale kaart 1860 : minuutplan Avereest sectie H blad 5

In de inwonerslijst uit 1837 komen Berend en Geesje voor. De buren zijn dan Willem Westerhuis (H982), Otto Verkerk (H987) en Gelmer Timmerman (H1029). Ze verhuuren ook een kamer aan Antonius Frederikus Joannes Benediktus Georgius baron Speijart van Woerden en zijn vrouw Willemina van Linschoten. :

In de bevolkingsregisters van 1850 en 1860 is het adres van Berend en Geesje wijk F nr 19. In de Hoofdelijke Omslag van Avereest uit 1853 t/m 1856 komt Berend voor als 'Berend Nijhuis bakker wonende F19' met resp. klasse 7, 6, 6 en 6.

In 1859 wordt Berend gekozen tot raadslid van de gemeente Avereest, hij zal dat blijven tot 1878. In 1861 wordt hij benoemd als wethouder.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 27-7-1859

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 6-9-1861

Op 7 maart 1865 wordt Klaas Nijhuis, de zoon van broer Willem, de nieuwe eigenaar van de bakkerij en de winkel aan de Wisseling.

Tussen Berend Nijhuis, verkooper en Klaas Nijhuis, kooper, beide wonende te Avereest, van een huis, schuur en erf in de gemeente Avereest sectie H no. 986, groot 7 Roeden 60 El, voor zesentwintighonderd gulden.
- Notariele akte van koop en verkoop onroerend goed 1865, Akte 37

In 1862 wordt Berend eigenaar van H964 (huis+erf) en H963 (tuin/boomgaard). Berend gaat in dit huis wonen, gelegen aan de Hoofdvaart bij de Hervormde Kerk.

Uitsnede kadastrale kaart 1860 : minuutplan Avereest sectie H blad 5

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 27-8-1875

Op 16 september 1876 overlijdt zijn vrouw Geesje.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 19-9-1876

Enkele maanden later, op 1 maart 1877, hertrouwt Berend met Jitske Franzes Cassander.

Berent Nijhuis oud zevenenzestig jaren, zonder beroep, geboren te Zwolle en wonende te Avereest, weduwenaar van Geesje Harms Hol, meerderjarige zoon van Lammert Nijhuis en Willempien Jans beide overleden ... Jitske Casander, zes en veertig jaren, zonder beroep, geboren te Workum en wonende te Makkum, weduwe van Jan Adam Posthuma Mantje, meerderjarige dochter van Frans Martinus Casander en Aaltje Ales van der Zeem, beide overleden ...
En hebben de comparant en getuigen onder ede verklaard dat Berent Nijhuis dezelfde persoon is als Berent Herms, onder welken naam hij abusief in het overgelegde doop extract voorkomt, als zijnde zijn vader ook steeds onder den geslachtsnaam van Nijhuis bekend geweest, welke naam waarschijnlijk bij de inschrijving in het doop register vergeten is.
- Burgerlijke Stand Avereest 1877, Akte 13

Zie hier voor het besproken extract uit de huwelijksbijlagen, en hier voor het oorsprokelijke doopregister.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 17-8-1877
Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 3-12-1877

Na de verkoop van het huis vertrekken ze op 21 maart 1878 naar Workum. Via Het Meer (schoterland) in 1880 komen ze op 21 maart 1882 weer naar Avereest. In 1882 wordt Berend eigenaar van perceel H838 (huis+erf), H837 (tuin/boomgaard) en H835 (bouwland). Weer aan de Hoofdvaart.

Uitsnede kadastrale kaart 1860 : minuutplan Avereest sectie H blad 4

Het adres in 1882 is wijk G nr 5. Op 14 februari 1885 overlijdt Berend op dit adres.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 17-2-1885

Het nieuws van den dag : kleine courant, Amsterdam, 23-12-1885

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 1-2-1886

Provinciale Drentsche en Asser courant. Zwolle, 21-2-1890

II. Jan Nijhuis 1813-1830 en Klaas Nijhuis 1815-1832

Jan en Klaas Nijhuis zijn de twee jongste zonen van Lambert Nijhuis en Willempje Jans. Ze zijn resp. 4 en 2 jaar oud als ze "aan de Vaart" komen wonen. Over hen is weinig bekend, alleen dat ze beide op 17-jarige leeftijd overlijden en dat ze beide bakker waren.

Aangifte van overlijden van Jan in 1830 :

Comparanten: Hendrik Kreuzen oud zes en twintig jaren, en Arend Hendrik Kreuzen oud zeventig jaar, arbeiders, beide wonende aan de vaart in deze gemeente, geburen van de nabenoemden overledene. ... Jan Nijhuis oud zeventien jaar, bakker. Zoon van Lambert Nijhuis en Willempje Jans, is overleden wonende te dezer gemeente .. in het huis staande aan de vaart No 0 ...
- Burgerlijke Stand Ambt Ommen 1830, akte 59

Aangifte van overlijden van Klaas in 1832 :

Comparanten: Jan Nuis junior oud vier en veertig jaren, en Remmelt Akkerman oud achtentwintig jaren, timmermanslieden, beide woonende in deze gemeente te aan de vaart, geburen van de nabenoemden overleden ... Klaas Nijhuis oud zeventien jaar, bakker, ongehuwd, Zoon van Lambert Nijhuis en Willemtje Jans, is overleden ... in het huis staande aan de vaart No 0 ...
- Burgerlijke Stand Ambt Ommen 1832, akte 63

III. Klaas Nijhuis 1834-1880

Klaas wordt geboren op 29 oktober 1834 als zoon van Willem Nijhuis en Aaltje den Hertog. Klaas woont in 1850 bij zijn ouders in wijk F nr 8. Vervolgens is hij knecht bij bakker Hendrikus Habers in wijk B nr 5. Op 21 mei 1851 vertrekt hij naar Hoogeveen. Na het overlijden van beide ouders in 1852 woont hij bij zijn oom Berend in wijk F nr 19.

Op 27 april 1860 trouwt hij met Jentje Brinkman en gaan ze wonen in wijk B nr 19. Klaas is dan bakker.

Klaas Nijhuis oud vijfentwintig jaren broodbakker, geboren te Ambt Ommen, wonende te Avereest, meerderjarige zoon van Willem Nijhuis en Aaltje ten Hertog, beide overleden ... Jentjen Brinkman oud vijfentwintig jaren, zonder beroep, geboren te Nieuwleusen, wonende te Avereest, meerderjarige dochter van Jan Willem Brinkman en van Gerridia Zeeman, echtelieden, landbouwers te Nieuwleusen ...
- Burgerlijke Stand Avereest 1860, Akte 21

In 1865 worden Klaas en Jentje samen eigenaar van de bakkerij aan de Wisseling van Berend Nijhuis, perceel H986.

Uitsnede kadastrale kaart 1860 : minuutplan Avereest sectie H blad 5

In 1880 is het adres wijk F nr 42. Klaas overlijdt op 9 januari 1880, 45 jaar oud.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 12-1-1880

Zoals gemeld in het familiebericht zal de bakkerszaak voortgezet worden. In de Hoofdelijke Omslag van Avereest uit 1880 wordt vermeld; 'wed. K Nijhuis, F42 klasse 7'.

Op 29 augustus 1881 hertrouwd Jentje met weduwnaar Wilhelmus Brink. Wilhelmus is verveener, bakker en winkelier. Hij komt wonen bij Jentje in wijk F nr 42.

In 1884 koopt Jentje het perceel H988, gelegen achter de bakkerij aan de markt. In 1885 wordt dat gesplitst in H2022 (huis+erf) en H2029.

In 1890 is het adres van de winkel en bakkerij wijk F nr 65. Zoon Arend Jan Nijhuis en dochter Geesje Nijhuis wonen bij hun in. Arend Jan is bakker en Geesje doet vermoedelijk de winkel. Arend Jan vertrekt op 27 april 1893 naar Lutten a/d dedemsvaart in de gemeente Ambt Hardenberg. Wilhelmus Brink overlijdt op 27 oktober 1898 in het huis wijk F nr 65. Jentje blijft de bakkerij verder voeren samen met dochter Geesje.

In de Hoofdelijke Omslag van Avereest uit 1901 wordt Jentje vermeld als 'wed. W. Brink, F41 klasse 6'.

Uit het bevolkingsregister van 1910-1920 wonen ze samen op adres wijk F nr 68. Jentje is winkelierster en kleinzoon Jan Weener is bakker op hetzelfde adres. Jan is de zoon van dochter Aaltje Nijhuis en Jan Weener. Op 17 maart 1915 overlijdt Jentje oud 80 jaar.

Om een beeld te krijgen van de situatie aan de Wisseling een briefkaart uit omstreeks 1920. Met rechts de winkel van bakker Lucas (Luuk) Jonker en links daarvan de bakkerij en winkel van Klaas Nijhuis en Jentje Brinkman.

Nog een blik op de noordzijde van de drukke Wisseling.

Twentsch dagblad Tubantia. Enschede, 19-3-1915

IV. Geesje Nijhuis 1870-1928

Na het overlijden van haar moeder in 1915 voert Geesje (Ge) de bekende winkel en bakkerij aan de Wisseling. In 1916 is ze mede-eigenaar (1/3) van die percelen H2067 (huis, schuuur + erf) en achterliggende H2029 (tuin).

Uitsnede kadastrale kaart 1880 : minuutplan Avereest sectie H blad 5

In de Hoofdelijke Omslag van Avereest uit 1919 wordt ze vermeld als 'mej. G. Nijhuis wonende F68 klasse 21'. In maart 1919 staat de winkel en bakkerij in Dedemsvaart te koop:

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 15-2-1919

Na de verkoop aan Pieter Jacobus Schagen verhuist Geesje in maart 1919 naar wijk I nr 172 in Balkbrug. Samen met stiefneef Jan Weener en zijn vrouw Goudina de Graaf. Dit is de bakkerij van Jan Willem Naarding die naar Zeist vertrekt.

Uitsnede kadastrale kaart 1880 : minuutplan Avereest sectie G blad 1

Geesje is dan eigenaar van de bakkerij en winkel in Balkbrug, van perceel G1681 (huis+erf) (was G0327).

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 12-4-1920

Tussen 22 mei 1923 en februari 1924 is Jan Weener weer aanwezig, waarna hij weer vertrekt. Op 30 mei 1928 komt hij weer op dit adres vanuit De Wijk.

Vanaf 1923 is de bakkerij ook telefonisch bereikbaar onder nummer 711. Naast het brood werden er ook kruideniers producten verkocht : koloniale waren (Kol.w.), comestibles (comest.) en chocolade (Choc.)

Bakkersknecht Ronke de Jong, geboren 1905 te Hasselt, is op zoek naar een nieuwe baan. Hij trouwt in juli 1925 te Avereest met Arendina Bos.

Geesje overlijdt op 16 juli 1928, ongehuwd. In mei 1929 wordt de bakkerij en winkel in Balkbrug verkocht aan slager R. Nijensikkens.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 8-5-1929

IV. Arend Jan Nijhuis 1867-1940

Arend Jan is geboren op 5 april 1867 als zoon van Klaas Nijhuis en Jentje Brinkman. Als Arend Jan in 1893 trouwt met Geesje van der Graaf dan is hij ook bakker.

Arend Jan Nijhuis oud zesentwintig jaren, bakker, geboren en wonende te Avereest, meerderjarige zoon van Klass Nijhuis overleden en van Jentje Brinkman, winkelierster, wonende te Avereest hierbij tegenwoordig ... Geesje van der Graaf oud eenentwintig jaren, zonder beroep, geboren en wonende te Avereest, minderjarige dochter van Johannes van der Graaf, landbouwer, en van klaasje van Haringen, zonder beroep, beide wonende te Avereest ...
- Burgerlijke Stand Avereest 1893, Akte 11

Uitsnede kadastrale kaart 1890 : minuutplan Ambt Hardenberg sectie L blad 3

Naast de bakkerij was er ook een kruidenierswinkel, zoals de onderstaande krantenadvertenties tonen :

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 4-4-1898

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 2-10-1919

In 1930 zijn er in Lutten nog maar een beperkt aantal telefoon aansluitingen. De winkel en bakkerij is bereikbaar onder nummer 2.

Naamlijst voor den interlocalen telefoondienst 1930

Arend Jan is overleden op 13 maart 1940.

Lees hier verder over Arend Jan Nijhuis. noord 24 - Gouwe Geschiedenis - Gouwe Buurt

V. Klaas Nijhuis 1895-1972

Zoon Klaas zet de bakkerij van zijn vader Arend Jan voort, samen met een kruidenierswinkel.
Uit de nieuwe inschrijvingen bij de Kamer van Koophandel blijkt dat Klaas Nijhuis te Ambt Hardenberg, Lutten P 28, een bakkerij, kruidenierswinkel en agentuur heeft.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 23-11-1933

Ook in de bakkersvereeniging Lutten-Slagharen-De Krim was Klaas actief.

Agrarisch nieuwsblad. Meppe, 10-2-1941

In 1943 heeft Klaas een bakkerij, winkel in kruidenierswaren en de agenturen in meel en bloem.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 9-7-1943

Arend Nijhuis, de zoon van Klaas en Grietje, heeft de bakkerij en meelhandel voortgezet. De kruidenierswinkel werd gesloten. Met Arend eindigt dit deel van wonen en werken "aan de Vaart".

Lees hier het verhaal van Klaas Nijhuis en zoon Arend. noord 24 - Gouwe Geschiedenis - Gouwe Buurt

IV. Berend Nijhuis 1863-1945

Berend is geboren in Avereest op 10 oktober 1863 als zoon van Klaas Nijhuis en Jentje Brinkman, broer van Geesje en Arend Jan Nijhuis. Ook deze Berend Nijhuis is bakker. Op 11 augustus 1886 trouwt hij met Niesje Westerhuis.

Berend Nijhuis oud tweeentwintig jaren bakker, geboren en wonende te Avereest, minderjarige zoon van Klaas Nijhuis overleden en van Jentje Brinkman, winkelierster wonende te Avereest, hierbij tegenwoordig ... Niesje Westerhuis oud drieentwintig jaren, zonder beroep, en wonende te Avereest, meerderjarige dochter van Hendrikus Westerhuis, overleden en van Jentje Bazuin, zonder beroep, wonende te Haarlem, hierbij tegenwoordig ...
- Burgerlijke Stand Avereest 1886, Akte 30

In 1891 komen ze vanuit Ambt Hardenberg in Avereest wonen in wijk G nr 70 (G nr 35), in 1893 verhuizen ze naar wijk E nr 70. In 1910 is het adres eerst wijk D nr 140, in 1915 gaan ze naar wijk D nr 130b.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 30-6-1915

Uitsnede kadastrale kaart 1880 : minuutplan Avereest sectie L blad 2

In de Hoofdelijke Omslag van Avereest uit 1919 komt Berend voor als 'B. Nijhuis wonende D130b klasse 11'.

De vriend van oud en jong, christelijk en wetenschappelijk weekblad, jrg 48, 1926-1927, no 33, 23-3-1927

Nieuwsblad van het Noorden. Groningen, 12-8-1936

Bakker Berend Nijhuis voor zijn bakkerij. Berend is overleden op 3 februari 1945.

V. Jan Lambertus Nijhuis 1904

Ook Jan Lambertus Nijhuis, zoon van Berend Nijhuis en Niesje Westerhuis, geboren in 1904 was bakker te Dedemsvaart. Bij zijn huwelijk in 1929 met Jacoba Margaretha Gajentaan is zijn beroep banketbakker.

Naamlijst voor den interlocalen telefoondienst 1931

In 1937 is hij bestuurslid van de Bakkerspatroonsvereniging.

Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 26-1-1937

IV. Derk Nijhuis 1879-1951

Derk is een van de achter-kleinzonen van Lambert Nijhus. Hij is geboren op 8 september 1879 als zoon van Lambertus (Bert) Nijhuis en Aaltje Kok. In de geboorteakte van de gemeente Ambt Hardenberg wordt Dedemsvaart als locatie genoemd.

Zoals blijkt uit een krantenadvertentie uit 1922 heeft Derk een manufacturenwinkel in Lutten.

Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant. Enschede, 30-12-1922

In 1932 wordt de manufacturenwinkel door brand getroffen.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant. Zwolle, 14-3-1932

Lutten. Woon- en winkelhuis verbrand. In de nacht van vrijdag op zaterdag werden onze ingezetenen plotseling opgeschrikt door het luiden der brandklok. Het woon- en winkelhuis van den heer Blauwkamp, bewoond door de families Van Dijk en Nijhuis, stond in brand. De bewoners hadden zich reeds ter ruste begeven doch werden door het vuur verrast. Een deel der manufacturenvoorraad van den heer Nijhuis kon nog worden gered, terwijl de omwonenden ogenblikkelijk ter hulpe schoten om de aangrenzende gebouwen te beveiligen. De wind werkte daartoe gelukkig mee. Het huis van Blauwkamp brandde evenwel finaal uit. Nog even werd het brandspuitje gebruikt, doch het vuur legde zich al spoedig, toen het huis in elkaar was gestort. De oorzaak van de brand is onbekend. Verzekering dekt gedeeltelijk de schade.
- De Vechtstreek anno 1932

Bij het overlijden van Derk in 1951 wordt manufacturier opgegeven als beroep en Lutten a/d Dedemsvaart als plaats van overlijden. Oudste zoon Engbert Nijhuis was ook manufacturier te Lutten.

Meer Informatie ontbreekt op dit moment over Derk en Engbert.

VI. Ron Nijhuis

Ook ik ben geboren "aan de Vaart". En alhoewel ik geen winkelier, schoemaker of bakker ben geworden, ben ik wel naast een bakkerij geboren. Naast de bakkerij van Jan Bakker pal aan de sluis van Sluis VI. Hoewel in de jaren 60-tig het voldoende was om als adres "Sluis 6, Dedemsvaart" op te geven, de postbode kende immers toch iedereen, was het officiele adres Sluis 6 wijk B nr 153

Sluis 6 vanaf de beneden kant gezien met rechts het sluiswachtershuis van Gerrit van Assen en links het witte huis achter de bomen de winkel van bakker Bakker aan het Rheezerend. In 1968 ben ik verhuist van de bovenkant van de sluis naar de beneden kant.

Op de briefkaart nu Sluis 6 vanaf de bovenkant gezien met in de midden de sluis met de sluisbrug en sluiswachterswoning. Op de achtergrond de Rollepaal met van links naar rechts de bakkerij van Nanning, dan een dubbele woning die bij de uitbreiding van de bakkerij werd afgebroken en vervolgens de dubbelewoning die mijn ouders kochten en waar ik lang heb gewoond. Het adres was toen Rollepaal 2 en 3.

Omstreeks 1969; voor het huis liep de vaart en naast het huis de bocht van de Langewijk met bijbehorende brug. Tevens nog een laatste paal van het bovengrondse elektriciteitsnet.

Na het dempen van de vaart en het opruimen van de sluizen begin jaren 70-tig was het gedaan met het letterlijk wonen "aan de Vaart".

Besluit

Is Lambert Nijhuis ook een voorvader van jou ? Neem contact op via ron@vandedemsvaart.nl ! Er hebben al diverse nakomelingen contact opgenomen.